İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi, mart ayı iş cinayetleri raporunu açıkladı. Yüzde 67’sini ulusal basından; yüzde 33’ünü ise işçilerin mesai arkadaşları, aileleri, iş güvenliği uzmanları, işyeri hekimleri, sendikalar ve yerel basından edinilen bilgilere dayanarak hazırlanan raporda 2023 Mart ayında en az 130, ilk üç ayında da en az 463 işçi hayatını kaybetti…
Raporun girişinde 6 Şubat Maraş Elbistan ve Pazarcık depremlerinin yarattığı yıkım, enkaz kaldırma ve depolamayla ilgili kuralsızlıklara, bunun yaratacağı büyük sağlık ve çevre sorunlarına dikkat çekildi. Asbestle ilgili bilimsel verilere ve tarihsel örneklere yer verilen raporda deprem bölgesi açısından asbest tehlikesi konusunda şunlar belirtildi:
Bu noktada, deprem bölgesinde yıkım, enkaz kaldırma ve depolama süreçlerinde vereceğimiz mücadele, uzun vadede yüz binlerce insanımızın sağlığını ilgilendirmektedir. Şu an için asbest içeren büyük bir enkaz (ki toplamının Erciyes Dağı boyutlarında olduğu tahmin ediliyor), uygun olmayan bir yıkım ve enkaz kaldırma faaliyeti ile atıkların atıldığı yerlerin uygun olmadığını görüyoruz. İlk etapta dikkat edilmesi gereken acil hususların tekrar altını çizelim: Enkazlar profesyonel ekiplerce kaldırılmalıdır. İş makinelerinin çalıştırılma şekli etrafa asbest yayılmasını azaltabilecektir. Uygunsuz ve aşırı toz çıkmasına yol açacak biçimde yapılan enkaz kaldırma çalışmaları engellenmelidir. Enkaz kaldırma çalışmalarında sulama yapılması kaldırılan tozun etkisini azaltacaktır. Bu nedenle enkaz çalışmalarına sulama eşlik etmelidir. Kaldırılan enkazın döküleceği yerler doğru ve merkezi bir planlama ile belirlenmeli, rastgele hafriyat dökülmesi engellenmelidir. Enkaz kaldırma çalışmasına katılanların “FFP2” veya “FFP3” tipi yüksek koruyucu maske kullanması, sağlık açısından bir zorunluluktur. Bu bağlamda bu tür maskelerin bölgeye ulaştırılması gerekmektedir. Pandemi döneminde yaygın kullanıma giren basit cerrahi maskeler bu maddelere karşı koruyucu değildir…
Üç ayda 463 iş cinayeti!
2023 yılının ilk üç ayında en az 463, mart ayında da 190 işçinin iş cinayetlerinde hayatını kaybettiği vurgulanan raporda, bu yıl da her gün “en az” 5 işçinin iş cinayetlerinde hayatını kaybettiği vurgulandı. Raporda deprem nedeniyle hem deprem bölgesindeki işçi ölümlerine hem de o bölgeler dışındakilerin bilgilerine ulaşmanın zorluğuna işaret edildi.
Deprem nedeniyle yıkılan hasarlı hastaneler, hayatını kaybeden sağlık emekçileri ve hastalar
Depremde Hatay İskenderun Devlet Hastanesi binasının A bloğunun yıkıldığı, enkaz altında tespit edilebildiği kadarıyla 18 sağlık emekçisi ve 80 hastanın hayatını kaybettiği belirtilen raporda, hastanenin internet adresinde halen “1000 yatak kapasiteli tek yerleşke içerisinde yeni hastane binası en acil ihtiyaç olarak görülmektedir. 2012 yılında hastanemiz A Blok’unda yapılan ‘Deprem Dayanıklılık Testi’ raporu olumsuz gelmiştir. A Blok fiziki olarak eski olup 4-6 yataklı koğuş tipi odalar bulunmaktadır” ifadesinin yer aldığı belirtildi. Hastane için Mart ayında yapılan bilirkişi ve ön inceleme raporunda da “kolon, kirişlerde dere ve çay malzemesi kullanıldığı ve 2,5 cm ebatlarından büyük agregaların gözlendiği” ve yine zeminde sorunlar olduğu tespit edildiği belirtildi.
Yine depremde yıkılan Hatay Eğitim ve Araştırma Hastanesi Ek Hizmet Binası’nda da enkaz altında tespit edilebildiği kadarıyla 7 sağlık emekçisinin can verdiği ifade edildi.
Depremde geçici görevle kaldıkları otellerde hayatını kaybeden emekçiler
Depremde yıkılan Adıyaman Arsemas Hotel’de geçici görevlendirme ya da eğitim için bulunan 32 kimya işçisi, uygulama ve eğitim gezisi nedeniyle Adıyaman İsias Otel’de bulunan 32 rehber ve Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi’nin kulüp binasında kalan 8 güreşçi enkaz altında kalarak hayatlarını kaybettiler.
18 moto kurye iş cinayetinde hayatını kaybetti
Uzun çalışma saatleri, yoğun çalışma, sigortasız çalışma, her türlü kuralsızlığın hakim olduğu ve sendikal örgütlenmenin yok gibi ya da zayıf olduğu bir meslek olan moto kuryelerdeki iş cinayetiyle ölümlerin bu yıl da artarak sürdüğü kaydedilen raporda, “Şu ana kadar 18 moto kurye iş cinayetlerinde hayatını kaybetti” denildi.
“Trafik kazası değil, iş cinayeti”
Raporda iş cinayetlerinin önemli bir nedeninin trafik, servis kazaları olduğuna dikkat çekilerek şunlar belirtildi:
Ancak bu ölümler iş cinayeti olarak değil trafik kazası olarak görülüyor. Oysa tır, kamyon, otobüs, servis minibüsü, taksi şoförleri uzun çalışma saatlerinde ve neredeyse dönüşümsüz çalışmaktalar. Diğer yandan araçların yeterli bakımı yapılmıyor ve eski araçlar kullanılıyor, yol aydınlatması veya düzenlemelerinde sorunlar var vb. Şoför ölümleri bir iş cinayetidir, yine servislerde birçok işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybetmektedir. Ayrıca trafik kazaları birçok yurttaşında ölümüne neden olduğu için bir halk sağlığı sorunudur.
2023’ün ilk 3 ayında kadın işçi ölümleri oransal olarak arttı!
SGK iş kazası istatistiklerinde kadın işçi ölümlerinin toplam ölümlerin yüzde 2’si olduğu kaydedilen raporda, İSİG Meclisi’nin kısıtlı olanaklarıyla yaptığı araştırmada 2023 yılının ilk üç ayında kadın işçi ölüm oranının yüzde 8 olarak tespit edildiği kaydedildi. Bu ölümler esas olarak tarımda yoğunlaştığı (sigortasız olduğu) için kayda alınmadığına vurgu yapıldı.
Göçmen işçilerin iş cinayetiyle ölümü artıyor
Sayısı 7-8 milyona ulaşan ve büyük bir çoğunluğunun “ücretli çalışan” olduğu göçmen işçilerin iş cinayeti sonucu ölümlerinin de arttığı kaydedilen raporda, “Bu yılın ilk üç ayında en az 24 göçmen iş cinayeti tespit ettik. Bu işçilerin yüzde 54’ü ise Suriyeli ve Afganistanlı. Bu durum Türkiye’de göçmen işçiliğin mültecilik temelinde hayata geçtiği gerçeğini ortaya koyuyor” diye belirtildi.
Yüzde 6,26’sı sendikalı!
İş cinayetlerinde hayatını kaybeden işçilerin 29’unun yani yüzde 6,26’sının sendikalı, 434’ünün sendikasız (yüzde 93,76) olduğu ifade edildi.
60 kentte iş cinayeti
İş cinayetleri, deprem bölgeleri dışında esas olarak sanayileşmiş büyükşehirlerde yoğunlaşıyor. Diğer yandan tarımsal bölgelere ve her şehirdeki inşaat faaliyetlerine dikkat çekmek gerekiyor. Yine Anadolu şehirlerinin neredeyse tamamına yayılan OSGB gerçekliği var. 2023 yılının ilk üç ayında 60 şehirde iş cinayeti tespit etmiş durumdayız…
Raporun tamamına buradan ulaşabilirsiniz